Meer ruimte voor Aziatische olifanten in ARTIS

De drie Aziatische olifantenkoeien verkenden vanochtend het nieuwe buitenverblijf in ARTIS.  Na het openschuiven van de toegangspoort stapten ze hun nieuwe leefwereld binnen, terwijl ze klapperden met hun oren. Dit gedrag is een teken van positieve opwinding. Het olifantenkalf rende diverse keren terug naar het binnenverblijf, op de voet gevolgd door haar moeder en zus; olifanten hebben een sterke sociale band. Pas na enige tijd kwamen de olifanten richting het water gelopen.

Vier jaar lang is er gewerkt aan het verblijf om het zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de behoeften van de olifanten, zodat ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Bij een olifantenkudde is dat onder meer bewegen, zwemmen en eten. In het verblijf is een modderpoel, een schuurboom en Amsterdams grachtenwater om in te zwemmen. De langverwachte uitbreiding van het buitenverblijf is dankzij de steun van velen tot stand gekomen. ARTIS creëert meer ruimte voor dier en plant, voor educatie en erfgoed. Hiervoor is een stuk van het parkeerterrein aan de olifanten gegeven.

Matriarchaat

Olifanten leven in vrouwengroepen, een matriarchaat. Eén olifantenkoe, de matriarch, heeft daarbij de leiding.  Bullen, mannetjesolifanten, leven alleen of samen in kleine troepen en bemoeien zich slechts met de koeien als er seks in het spel is. Met het nieuwe buitenverblijf kan ARTIS in het kader van het Europese fokprogramma permanent een bul houden. Er wordt geschat dat er nog maar 45.000 wilde Aziatische olifanten (Elephas maximus) zijn, en daarnaast zo’n 18.000 getemde (werkolifanten, tempelolifanten, circusdieren). De Aziatische olifant leeft in Zuidoost-Azië, India, Sri Lanka, Nepal en Zuid-China. Dit leefgebied is in de afgelopen eeuw sterk versnipperd geraakt, doordat de mens het heeft ingepikt, onder meer voor landbouw.

 

© ARTIS

Rotslandschap en water
Opvallend in het buitenverblijf zijn de acht rotspartijen. De dieren kunnen zich daardoor aan elkaars zicht onttrekken, en kiezen voor verschillende plekken: in de wind en in de luwte, in de zon en in de schaduw, in de warmte of koelte. Aan de rotsen zijn diverse verrijkingselementen toegevoegd, waar de dieren op onverwachte momenten voedsel kunnen ontdekken, of mineralen kunnen vinden. Olifanten spelen in de natuur veel met water en sproeien zich nat om zich te koelen. Het zijn van nature goede zwemmers. Vanaf de verdiepte brug kun je als bezoeker oog in oog komen te staan met zwemmende olifanten. Andere gedragsverrijkende elementen in het verblijf zijn een schuurboom en de modderpoel. Met modder beschermen ze hun huid tegen de zon en parasieten. En met de bovenkant van hun rug schuren ze tegen de boom. De beplanting aan de parkzijde van het verblijf is gebaseerd op natuurlijke omgeving van de olifant in Azië, en aan de zijde van het Entrepotdok staan bomen en planten uit moerasachtige milieus. De diversiteit van de beplanting weerspiegelt de diversiteit in de natuurlijke habitat van de Aziatische olifant.

© ARTIS

IJsvogel en vleermuizen

ARTIS trekt als groene oase in de stad Amsterdam veel inheemse diersoorten en houdt daar altijd rekening mee. In de rotsen van het olifantenverblijf zijn broedkasten voor mussen gemaakt en is een ijsvogelwand gecreëerd. De ijsvogel kan zich daar nestelen. Voor vleermuizen zijn vier vleermuiskasten gemaakt waar ze kunnen overwinteren en roesten; rusten in een grote groep.

 

Nick Mertens

13 juni 2017