Aantrekkelijke bonobovrouwen doen de mannen smelten

Bij zoogdieren komt vrouwelijke dominantie betrekkelijk weinig voor. Meestal zijn de mannen baas. Maar uitzonderingen bevestigen de regel. Zo is geweten dat bij bonobo’s het de vrouwen zijn die de plak zwaaien en hoger op de hiërarchische ladder staan dan de mannen. Opmerkelijk, want bonobomannen zijn doorgaans groter en sterker dan hun vrouwelijke soortgenoten.
Hoe slagen bonobovrouwen hier dan toch in? 

© Caroline Deimel, LuiKotale Bonobo Project

Tot hiertoe waren hiervoor door wetenschappers een aantal hypotheses naar voren geschoven. Eén mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat vrouwen allianties zouden vormen tegen de mannen om zo sterker te staan. Een andere verklaring gooit het over de evolutionaire boeg waarbij vrouwtjes eerder een voorkeur zouden hebben voor niet-agressieve mannetjes, zodanig dat agressiviteit onder bonobomannen geleidelijk aan is verdwenen door natuurlijke selectie.

Maar onderzoekers van het LuiKotale bonobo project verbonden aan het Max Planck Instituut voor evolutionaire Anthropologie te Leipzig (Duitsland) komen in hun onderzoek naar de samenhang tussen de verhoudingen in dominantie tussen mannen en vrouwen en de hoge sociale status van sommige vrouwen bij een wilde bonobogemeenschap in het Salonga National Park in de Democratische Republiek Congo nu tot een heel andere vaststelling.

Want wat blijkt? Niet het vormen van allianties tegen de mannen maakt de vrouwen vaak tot overwinnaars. En ook de aard van het conflict is weinig doorslaggevend. Neen, twee heel andere factoren spelen een rol, namelijk de verdediging van hun kroost en de mate van seksuele aantrekkelijkheid.

Bonobovrouwen zullen namelijk steevast hun nakomelingen verdedigen tegen mannelijke agressie, vaak alleen, maar soms ook als groep. Een bonoboman zal dus wel eerst eens twee keer nadenken vooraleer de toorn van de vrouwen over zichzelf af te roepen.

Nog opvallender is dat hoe meer aantrekkelijke lichaamsdelen de bonobovrouwen in de weegschaal werpen – denken we bijvoorbeeld aan het presenteren van hun genitale zwellingen die een verhoogde vruchtbaarheid aangeeft - hoe minder agressief de mannen zich zullen gedragen en hoe makkelijker ze door de vrouwen onder de duim te houden zijn.

Het onderzoek toont dus aan dat bij bonobo’s seksualiteit en strategieën wat betreft partnerkeuze in belangrijke mate de dominantieverhoudingen tussen de seksen bepaalt.

NM

17 juli 2013